NỘI DUNG BÀI VIẾT
Chắc hẳn nhiều bạn thắc mắc cụm từ “Code Refactoring là gì?” khi bắt đầu học code hoặc đã đi làm một vài năm. Bài viết này sẽ giúp ích cho bạn.
Khi bạn được giao phó code 1 chức năng trong phần mềm. Bạn loay hoay không biết cách viết mã, bạn lên google search và copy/paste, bạn không suy nghĩ về cách thức mã hoạt động, bạn chỉ quan tâm chúng có chạy được hay là không?
Rồi khi những đoạn mã “bẩn” của bạn được đưa vào, liệu điều gì sẽ xảy ra với những đoạn mã không được “clean”?
Bạn có biết về “nợ kỹ thuật” không? Nó có nghĩa là một số công việc nhất định bị trì hoãn trong quá trình phát triển phần mềm để có thể giao hàng đúng hạn.
Một giải pháp ngắn hạn như vậy hiện có hiệu quả nhưng không phải là giải pháp tốt nhất cho phần mềm về lâu dài. Công việc này sau đó biến thành “nợ” vì cuối cùng nó sẽ cần phải được xử lý.
Xem thêm: Clean Code là gì?
Code Refactoring là gì?
Code Refactoring (Tái cấu trúc mã) được định nghĩa là quá trình tái cấu trúc mã nguồn mà không thay đổi hoặc ảnh hưởng đến các chức năng đã được xây dựng.
Có nhiều cách để bắt đầu cấu trúc lại, nhưng nó thường bao gồm việc áp dụng một loạt các hành động cơ bản, được chuẩn hóa, đôi khi được gọi là tái cấu trúc vi mô. Những thay đổi trong mã nguồn hiện tại bảo toàn hành vi và chức năng của phần mềm vì những thay đổi rất nhỏ nên chúng không có khả năng tạo ra hoặc tạo ra bất kỳ lỗi mới nào.
Tầm quan trọng của Code Refactoring
Thoạt đầu, mục đích của nó có vẻ hơi thừa, việc tái cấu trúc mã đang cải thiện các thuộc tính phi chức năng của phần mềm, điều này rất hay, nhưng có ích gì nếu nó không giúp ích cho chức năng tổng thể?
Các chuyên gia nói rằng mục tiêu của việc tái cấu trúc mã là biến mã bẩn thành mã sạch, giúp giảm nợ kỹ thuật tổng thể của một dự án.
Mã bẩn (Code Smell) là một thuật ngữ đề cập đến bất kỳ đoạn mã nào khó bảo trì và cập nhật, thậm chí còn khó đọc và khó hiểu. Mã bẩn thường là kết quả của việc cẩu thả trong quá trình phát triển, người ta thường ví mùi của nó như “shit”.
Nếu mã càng sạch thì việc thay đổi và cải thiện trong các lần lặp sau này sẽ dễ dàng hơn nhiều. Khi mã bẩn không được làm sạch, nó có thể làm chậm quá trình cải tiến trong tương lai vì các lập trình viên sẽ phải dành thêm thời gian để hiểu và theo dõi mã trước khi họ có thể thay đổi nó.
Bạn hãy thử tưởng tượng một phần mềm càng hàng trăm nghìn, hàng triệu dòng code thì Code Refactoring thực sự là ác mộng.
Xem thêm: Code Smell là gì? Tại sao mọi người lại sử dụng?
Khi nào cần Code Refactoring?
Biết thời điểm thích hợp để tái cấu trúc không quá khó. Nếu bạn là lập trình viên, bạn sẽ biết được những đoạn mã của bạn đang ở mức độ nào.
Nếu bạn là thành viên của một nhóm phát triển thì việc ưu tiên tái cấu trúc có thể khó hơn, vì nó sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất của cả nhóm. Dưới đây là 3 thời điểm thích hợp nhất cho Code Refactoring:
- Refactor khi ý tưởng còn ở trong đầu
- Refactor khi review code
- Thỉnh thoảng ngồi ngẫm lại code mình đã viết và lên ý tưởng để refactor
Một số người theo chủ nghĩa tái cấu trúc cho rằng không nên tái cấu trúc trong khi bạn đang giải quyết các bug, vì mục đích của việc tái cấu trúc không phải là để cải thiện chức năng. Tuy nhiên, mã sạch hơn vốn có nghĩa là có ít lỗi hơn, vì lỗi thường là kết quả của mã bẩn. Bằng cách làm sạch mã – dù là dành các phiên tái cấu trúc hay trong khi xử lý lỗi – bạn sẽ giảm thiểu lỗi trước khi chúng trở thành vấn đề.
Các cách Code Refactoring
Có một số cách để cấu trúc lại mã, nhưng cách tốt nhất là thực hiện từng bước một và kiểm thử sau mỗi lần thay đổi. Kiểm thử và đảm bảo rằng chức năng chính vẫn giữ nguyên, nhưng mã được cải thiện một cách dễ đoán và an toàn – để không có lỗi nào được đưa ra trong khi bạn đang cấu trúc lại mã.
Tái cấu trúc từng là một quá trình thủ công, nhưng các công cụ tái cấu trúc mới cho các ngôn ngữ phổ biến có nghĩa là bạn có thể tăng tốc quá trình một chút. Tuy nhiên, có thể hữu ích khi hiểu công cụ thực sự đang làm gì và nếu bạn sử dụng ngôn ngữ ít phổ biến hơn, các công cụ tái cấu trúc tuyệt vời có thể không khả dụng.
Những kỹ thuật nào để sử dụng thường phụ thuộc vào các vấn đề trong mã của bạn. Dưới đây là một số kỹ thuật phổ biến:
- Chỉnh sửa, sắp xếp mã nguồn 1 cách hợp lý, loại bỏ trùng lặp và thực hiện các thay đổi có thể giúp ích cho tương lai một cách dễ dàng hơn
- Đơn giản hóa các biểu thức điều kiện, những biểu thức trở nên phức tạp không cần thiết theo thời gian và các lệnh gọi phương thức để chúng dễ hiểu hơn, cải thiện interface và class
- Di chuyển các tính năng giữa các đối tượng để phân phối chức năng tốt hơn giữa các class
- Tổ chức dữ liệu để cải thiện việc xử lý và liên kết class để có thể tái sử dụng
Checklist Code Refactoring
Điểm dừng tốt cho mã sạch là gì? Checklist này có thể giúp bạn xác định khi nào mã của bạn sạch:
- Đặt tên, lớp và phương thức đơn giản, dễ hiểu chưa?
- Có bị trùng lặp không?
- Lớp có hoạt động đúng trong phạm vi của nó không, có bị thừa không?
- Đã viết test chưa, đã pass hết test case chưa?
- Có dễ dàng để sửa đổi hay bảo trì không?
Xem thêm: Coding Convention làm việc với hàm trong JavaScript
Lợi ích của Code Refactoring
Lợi ích chính của việc tái cấu trúc là làm sạch mã bẩn để giảm nợ kỹ thuật. Mã sạch và dễ đọc hơn sẽ giúp các lập trình viên mới vào nghề “dễ thở” hơn. Từ đó, họ sẽ dễ dàng phát triển, nâng cấp từ mã mà bạn viết ra. Mã ít phức tạp hơn cũng có thể dẫn đến việc bảo trì mã nguồn được cải thiện.
Mã sạch cũng có nghĩa là các phần tử thiết kế và mô-đun mã có thể được sử dụng lại – nếu mã hoạt động tốt và sạch, nó có thể trở thành cơ sở cho mã ở những nơi khác.
Tái cấu trúc cũng có thể giúp các lập trình viên hiểu rõ hơn về mã và quyết định thiết kế. Cả lập trình viên mới vào nghề và có kinh nghiệm đều có thể hưởng lợi từ việc xem những người khác đã làm việc bên trong và xây dựng mã như thế nào khi chức năng phần mềm tăng lên và thay đổi.
Việc Code Refactoring có thể sẽ không phù hợp hoặc ít mang lại hiệu quả với các dự án có kích thước nhỏ. Nhưng hiệu quả tích lũy từ những thay đổi như vậy là đáng kể, vừa giúp hình thành tư duy lập trình “clean”, vừa xây dựng lên 1 thế giới lập trình “nói không với mã bẩn”.
Video chia sẻ: Code Refactoring – Thay đổi nhỏ, lợi ích lớn
Refactoring là một trong các nhóm kỹ thuật có liên quan đến nhau và ảnh hưởng đến nhau, bao gồm kiểm thử tự động, TDD, clean code, design pattern… và đều tuân thủ các nguyên lý quan trọng về thiết kế phần mềm.
Video sẽ đề cập đến ý nghĩa của refactoring, các kỹ thuật refactoring thông dụng và ứng dụng của chúng trong thực tế. Phiên demo sẽ có các hướng dẫn về việc sử dụng các công cụ để thực hiện các kỹ thuật refactoring và giải thích cụ thể lợi ích của chúng.
Nếu bạn đã nghe về Clean Code, SOLID, Design Pattern thì video này là một clip không thể bỏ qua để hoàn thiện hơn nhóm các kỹ thuật quan trọng này.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!
Các bạn có thể tham khảo các bài viết hay về JavaScript tại đây.
Hãy tham gia nhóm Học lập trình để thảo luận thêm về các vấn đề cùng quan tâm.
TỔNG HỢP TÀI LIỆU HỌC LẬP TRÌNH CƠ BẢN CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
KHOÁ HỌC BOOTCAMP JAVA/JAVASCRIPT/PHP TRỞ THÀNH LẬP TRÌNH VIÊN TRONG 5-6 THÁNG
