NỘI DUNG BÀI VIẾT
Script hay Scripting Language (hay Ngôn ngữ Script) chính là Ngôn ngữ kịch bản. Về cơ bản đây là một ngôn ngữ đa năng bậc cao. Một ngôn ngữ kịch bản là một ngôn ngữ mà không đòi hỏi một bước biên dịch. Ngôn ngữ kịch bản thường thông dịch (Interpreted) thay vì biên dịch (Compiled).
Programing Language là Ngôn ngữ lập trình, chúng định nghĩa một tập hợp các hướng dẫn cụ thể có thể được sử dụng để sản xuất ra các kết quả đầu ra (Output).
Mô tả về Ngôn ngữ lập trình về cơ bản, chia thành hai phần: Cú pháp và Ngữ nghĩa.
- Cú pháp (Syntax) xem xét đến hình thức
- Ngữ nghĩa (Semantic) cung cấp ý nghĩa cho chương trình.
1. Ngôn ngữ kịch bản hay ngôn ngữ Script là gì?
Trong các phần mềm, trang web, thông thường phần vỏ của hệ thống có thể được tự động hóa thông qua các Ngôn ngữ Script.
Các Ngôn ngữ Script như PHP, JavaScript, Perl, VBScript, v.v. không cần phải biên dịch và có ít quyền truy cập vào các tính năng gốc của máy tính vì chúng chạy trên một tập hợp con của ngôn ngữ lập trình gốc.
Một ví dụ có thể là Javascript sẽ không thể truy cập file hệ thống của bạn.
Ngôn ngữ kịch bản thường được thông dịch. Trọng tâm chính của ngôn ngữ kịch bản không phải là xây dựng ứng dụng nhưng ngôn ngữ kịch bản có thể cung cấp hành vi cho ứng dụng hiện có.
Nó cũng được sử dụng để mã hóa. Nó có thể tự động hóa một hoạt động trên một hệ thống phần mềm. Các tập lệnh được viết về cơ bản là một tập hợp các hướng dẫn để nhắm mục tiêu một hệ thống phần mềm.
Ngày nay, Ngôn ngữ kịch bản đã phát triển để trở nên mạnh mẽ. Bây giờ chúng không bị giới hạn trong việc tạo các tập lệnh nhỏ để tự động hóa các hành vi trên một hệ thống phần mềm nữa.
Chúng cũng có thể được sử dụng để xây dựng một ứng dụng đa năng với các ngôn ngữ kịch bản. Nó có thể thao tác, tùy chỉnh và tự động hóa các cơ sở của một hệ thống hiện có.
Các chức năng hữu ích đã có sẵn thông qua một giao diện, các ngôn ngữ kịch bản cung cấp một cơ chế để hiển thị chức năng cho điều khiển chương trình.
2. Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình được biên dịch thành mã máy và chạy trên phần cứng của Hệ điều hành bên dưới.
Người ta phải sử dụng một IDE nhất định (Môi trường phát triển tích hợp) để sử dụng các ngôn ngữ lập trình.
Các lập trình viên cung cấp một bộ hướng dẫn cho máy tính để đạt được một mục tiêu nhất định. Một số thuật toán cũng có thể được thực hiện bằng cách viết chương trình.
Có nhiều ngôn ngữ lập trình trên thế giới với nhiều cách sử dụng khác nhau, cú pháp khác nhau, mục đích khác nhau.
Ví dụ
- Ngôn ngữ lập trình C thường được sử dụng để lập trình bậc thấp, giao tiếp gần với ngôn ngữ máy và được sử dụng để tham khảo cho việc học tập các ngôn ngữ bậc cao.
- Trong khi đó, Java là ngôn ngữ lập trình bậc cao hay được sử dụng để lập trình ứng dụng, trang web. Giao tiếp gần hơn với con người
Một ngôn ngữ lập trình về cơ bản được sử dụng để biến đổi dữ liệu. Điều này thực sự xảy ra bằng cách tạo các lệnh CPU ghi dữ liệu đầu vào vào đầu ra.
Ví dụ: Giải một tập hợp các phương trình từ một tập hợp các điều kiện.
Các ngôn ngữ lập trình như Java, Scala, C, C ++, v.v … được coi là ngôn ngữ có mục đích chung. Đây là những ngôn ngữ lập trình được biên dịch. Người ta cần viết mã nguồn bằng cách thêm một số văn bản và sau đó chạy chúng thông qua trình biên dịch sẽ tạo ra các hướng dẫn nhị phân (Binary).
3. Điểm khác biệt cơ bản giữa ngôn ngữ script và ngôn ngữ lập trình
| Nội dung | Ngôn ngữ script | Ngôn ngữ lập trình |
| Các loại ngôn ngữ phổ biến | PHP, JavaScript, Perl…. | Java, C, C ++ … |
| Mục đích sử dụng | Dùng cho mục đích thông dịch. | Dùng cho mục đích biên dịch. |
| Độ khó | Dễ học, mất ít thời gian hơn ngôn ngữ lập trình. | Khá phức tạp với người mới, cần có người hướng dẫn. |
| Bản chất | Viết code ít hơn so với ngôn ngữ lập trình. | Cần rất nhiều đoạn code. |
| Yêu cầu | Không cần tạo mã nhị phân. | Tạo ra các dạng mã nhị phân. |
| Độ phức tạp | Khá dễ hiểu, dễ viết code so với ngôn ngữ lập trình. Phù hợp với những người mới bắt đầu học lập trình. | Hơi khó hiểu cho những người lần đầu mới làm quen với ngôn ngữ lập trình. |
| Cấu trúc | Dựa theo ý tưởng về một kịch bản để quản lý tiến trình của một chương trình bất kỳ. | Có một bộ hướng dẫn chi tiết để chuyển đổi thành tệp thực thi. |
| Những chương trình có thể chạy được các ngôn ngữ | Chạy bên trong một chương trình khác. | Chạy độc lập với các chương trình bên ngoài. |
Do đặc tính thiết kế nên nhìn chung, ngôn ngữ Kịch bản tạo ra chương trình có hiệu suất chậm hơn so với Ngôn ngữ Lập trình. Tuy nhiên, vấn đề tốc độ / hiệu suất có thể cải thiện bằng nhiều cách khác nhau.
Tuy nhiên, hiệu suất cụ thể còn phải so sánh với từng trường hợp và từng bài toán đặt ra. Có những bài toán, ngôn ngữ kịch bản được tối ưu còn đem lại hiệu suất cao hơn ngôn ngữ lập trình nhiều lần.
Kết luận
Ngày nay, điểm khác biệt hiệu suất giữa Ngôn ngữ Lập trình và Ngôn ngữ Kịch bản ngày càng trở nên mờ nhạt hơn vì quá trình biên dịch bởi các thiết bị, các kỹ thuật hiện đại diễn ra khá nhanh.
Không có lý do gì mà người ta không thể viết trình thông dịch C và sử dụng nó làm ngôn ngữ kịch bản và tương tự, không có lý do gì mà người ta không thể biên dịch JavaScript thành mã máy và lưu trữ nó trong một tệp thực thi.
Ngôn ngữ Script hoặc Script giống như lập trình trong một chương trình. Cách tiếp cận truyền thống với kịch bản là người ta sẽ viết các tập lệnh để tự động hóa chức năng nhất định trong một chương trình khác.
Ngôn ngữ Script sẽ thực hiện một nhiệm vụ rất cụ thể như trích xuất số trong một văn bản cụ thể. Với ngôn ngữ lập trình, bạn đang viết phần mềm chạy độc lập với chương trình mẹ.
Với ngôn ngữ lập trình, lập trình viên thường tham gia vào một dự án tạo ra nhiều chức năng hơn là chỉ là một tập lệnh truyền thống.
Các kỹ thuật, thiết bị hiện đại ngày hôm nay, Ngôn ngữ Script trở nên rất mạnh và thực hiện tốt cả các nhiệm vụ từng chỉ được giải quyết bằng ngôn ngữ Lập trình.
Ngôn ngữ Kịch bản hiểu đơn giản là một tập hợp con của Ngôn ngữ lập trình. Nhưng chúng ta chỉ nên quan tâm đến mức độ phù hợp của nó đối với công việc được yêu cầu.
Mỗi ngôn ngữ đều có điểm mạnh và điểm yếu. Và cuối cùng, việc của bạn là chọn 1 trong 2 để học tập và theo đuổi.
Không quan trọng bạn chọn gì, bởi vì, tất cả con đường đều dẫn tới thành công!
Các bạn có thể tham khảo các bài viết hay về JavaScript tại đây.
Hãy tham gia nhóm Học lập trình để thảo luận thêm về các vấn đề cùng quan tâm.
