Hướng dẫn cách đặt tên biến chuẩn

Giới thiệu

Bất cứ lập trình viên nào cũng nên biết các cách đặt tên biến chuẩn để biến những dòng code của mình trở nên dễ đọc, dễ viết, dễ quản lý và dễ bảo trì hơn. Vậy tại sao cần đặt tên biến chuẩn?

Đơn giản là bạn hãy tưởng tượng mình làm việc trong 1 nhóm gồm 9-10 người. Mỗi người có một cách viết, cách đặt tên biến khác nhau, liệu lúc bạn đọc code của những người khác, bạn có thực sự hiểu họ đang viết gì và muốn làm gì không?

Vì vậy, các quy ước về cách đặt tên biến đã ra đời. Những quy ước này dần dần được hình thành bởi thói quen của cộng đồng các lập trình viên trên toàn thế giới. Và nó đã trở thành tiêu chuẩn chung mà bất cứ lập trình viên nào cũng cần phải tuân theo.

Ví dụ

Hãy để ý ví dụ này:

var a = 5;
var b = 4;
var c = a + b;

console.log(c); // 9Code language: JavaScript (javascript)

Nhìn qua, bạn sẽ biết ngay đoạn mã trên dùng để tính tổng của 2 số. Đây là cách đặt tên biến mà rất nhiều bạn mới học lập trình sử dụng.

Nhưng nếu vẫn dùng cách đặt tên biến như vậy với ví dụ dưới thì bạn thấy sao?

var y = 2000;
var m = 12;
var d = 8;

if (m == 1 || m == 2) {
    y = y - 1;
    m = m + 12;
}

var a = y / 100;
var b = a / 4;
var c = 2 - a + b;
var e = 365.25 * (y + 4716);
var f = 30.6001 * (m + 1);
var jd = c + d + e + f - 1524.5;
var dsn = jd - 2451549.5;
var nm = dsn / 29.53;
var dic = (nm - Math.floor(nm)) * 29.53;

console.log(Math.floor(dic)); // 12Code language: JavaScript (javascript)

Ủa? Gì đây, ngôn ngữ của người ngoài hành tinh à?

Thật khó để đoán ra được đoạn mã dưới đây làm gì, có khi chỉ những người viết ra đoạn mã này mới hiểu. Kể cả bạn đặt tên biến cẩn thận thì cũng sẽ mất rất nhiều thời gian để suy nghĩ, tính toán.

Vì vậy, là một lập trình viên chuyên nghiệp, bạn đừng bảo giờ bắt người khác phải đọc được code của bạn ngay lập tức. Hãy cố gắng đặt tên biến rõ ràng, code sạch, code đẹp là tự khắc họ sẽ hiểu được mà không cần đến sự hỗ trợ của bạn.

Bật mí với bạn là đoạn code trên dùng để tính lịch âm của năm, tháng, ngày mà bạn điền vào trong biến y, m, d (year, month, day: viết như này mới dễ hiểu chứ). Bạn có thể copy đoạn mã, thay số và kiểm tra, sai số của công thức này ~1 ngày.

Vui tý thôi, chúng ta sẽ cùng đi vào chủ để chính. Có 4 cách đặt tên biến chuẩn:

• Pascal case
• Camel case
• Snake case
• Kebab case

Cách đặt tên biến

Pascal case

Cách đặt tên biến Pascal case phổ biến từ thời có ngôn ngữ lập trình Turbo Pascal. Pascal case yêu cầu chữ cái đầu tiên của một biến phải là chữ hoa và tương tự với chữ cái đầu tiên của mỗi từ được ghép với nhau để tạo ra biến.

Đây là 2 ví dụ về Pascal case:

ThisIsPascalCase
HomePage

Camel case

Camel case tuân theo các quy tắc tương tự như Pascal case nhưng bỏ yêu cầu viết hoa chữ cái đầu tiên, các chữ nó nhô lên như con lạc đà vậy.

Ví dụ về Camel case:

thisIsCamelCase
dayOfWeek

Snake case/Kebab case

Đối với những người thích ngăn cách các từ nối với nhau, họ sẽ sử dụng Snake case/Kebab case.

Snake case sử dụng dấu “gạch dưới” để ngăn cách các từ. Với trường hợp viết hoa sử dụng Snake case, bạn hãy tưởng tượng các từ nối với nhau tạo thành một con rắn rất hung dữ, nó xù người lên:

this_is_snake_case
TREE_NODE_DEFAULT_WIDTH

Còn Kebab case thì nhẹ nhàng hơn, uyển chuyển giống như que thịt xiên vậy. Nó được ngăn cách bằng dấu “gạch ngang“:

this-is-kebab-case
INTERESTING-TEXT-FILECode language: JavaScript (javascript)

Tuy nhiên, khi sử dụng Kebab case vào trong các câu lệnh chứa dấu “trừ” thì rất có thể bạn sẽ bị nhầm lẫn. Điều này có thể gây ra lỗi hoặc bạn có thể không nhìn ra đâu là dấu gạch ngang của tên biến, đâu là dấu trừ trong biểu thức nên hiện nay hầu như không còn sử dụng Kebab case nữa.

Khi nào nên sử dụng?

Có 4 cách đặt tên biến chuẩn nhưng trong thực tế chúng ta chỉ áp dụng 3 trong 4 cách này. Khi nào sử dụng những quy ước này phụ thuộc chủ yếu vào ngôn ngữ lập trình mà bạn đang dùng.

Ví dụ: JavaScript yêu cầu các class viết theo Pascal case, các biến viết theo Camel case và các hằng số viết theo Snake case. Còn Kebab case sẽ không được sử dụng, Kebab case chỉ được sử dụng trong đường dẫn (URL) của các trang web mà thôi.

Coding Convention làm việc với hàm trong JavaScript

Kết luận

Vì đây là quy ước chung trong thế giới của lập trình viên nên bắt buộc bạn phải tuân theo và sử dụng nó. Nếu bạn mới học lập trình, việc ghi nhớ những cách đặt tên biến này sẽ trở nên khó khăn một chút nhưng hãy cứ luyện tập thật nhiều.

Khi đã hiểu rõ bản chất, bạn sẽ biết được với biến như thế này thì đặt tên như thế nào. Điều đó giúp bạn có một tư duy phát triển, bạn không thể làm việc một mình, nếu muốn đi xa cần phải có người đồng hành. Vì vậy, hãy viết code để người khác hiểu, đừng viết code một cách chống đối!

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!

Các bạn có thể tham khảo các bài viết hay về JavaScript tại đây.

---

Hãy tham gia nhóm Học lập trình để thảo luận thêm về các vấn đề cùng quan tâm.

TỔNG HỢP TÀI LIỆU HỌC LẬP TRÌNH CƠ BẢN CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

KHOÁ HỌC BOOTCAMP JAVA/JAVASCRIPT/PHP TRỞ THÀNH LẬP TRÌNH VIÊN TRONG 5-6 THÁNG